بررسی انواع تجربه در غزل های سنایی غزنوی

غزل دوره های نخستین ادب فارسی با مضمون عاشقانه و به زبان ساده و روان سروده می شد و این غزلیات ساده همراه با تجربیات ناب و اصیل از زمان رودکی آغاز شد و در دوره های بعد شاعران با تقلید از همدیگر و مطالعه دیوان، شعر می سرودند. سنایی در غزلیاتش روش های نوین را ابداع کرد و اصل تجربه مداری در غزل را احیا نمود. موضوع تحقیق، بررسی انواع تجربه در غزلیات سنایی است که شامل غزلیات عاشقانه، عارفانه، زاهدانه و قلندرانه می باشد. غزلیات عاشقانه در مورد عشق مجازی و معشوق زمینی است و در تجربیات زاهدانه، شاعر ریش? اندیش? زاهدانه اش را با صریح ترین زبان بیان می کند و این غزلیات آکنده از تعابیر و اصطلاحات اهل تصوف است. تجربیات عارفانه با موضوع عشق الهی و معشوق ازلی سروده شده و تجربیات قلندرانه شامل سخنانی است که نه مبتنی بر حواس است و نه عقل بلکه از تجرب? عاطفی شدید عشق مایه می گیرد و چارچوب عقل را شکسته از مرز تجربیات حسی عبور کرده و عوالم کشف و شهود عارفانه را بیان می کند.. سنایی از شاعران تاثیر گذار بر شعر فارسی است که در حوز? معنایی غزل تحول ایجاد کرد و باعث شد اصل تجربه مداری در غزل فارسی احیا شود و زمینه برای ظهور شاعرانی چون عطار، مولوی و حافظ فراهم شود و آثار گرانقدری چون منطق الطیر و مثنوی معنوی با تاثیرپذیری از حدیقه الحقیق? سنایی سروده شوند.